“Elmin yeni rakursunda dost və düşmən stereotipi: F.Bodenştedt və Azərbaycan” - BDU elmi seminar
Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) Filologiya fakültəsində 27 mart - Azərbaycan Respublikasında “Elm günü”nə həsr edilmiş silsilə tədbirlər çərçivəsində “Elmin yeni rakursunda dost və düşmən stereotipi: F.Bodenştedt və Azərbaycan” mövzusunda elmi seminar keçirilib. Mövzu ilə bağlı Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının dosenti Məti Osmanoğlu geniş təqdimatla çıxış edib.
Məruzəçi bildirib ki, “elmin yeni rakursu” anlayışı iki məna ifadə edir. Birincisi, burada istifadə edilən mənbələrin çoxu Azərbaycan dilinə xarici dillərdən süni intellekt vasitəsilə tərcümə olunub və XXI əsrin möcüzəsi olan bu texnoloji yenilik hazırda həm alimlərimiz, həm də yeni yetişən nəsil qarşısında sərhədsiz imkanlar açır. İkincisi, indiyədək filologiya elmində kök atmış bəzi stereotiplər ədəbiyyata və ümumən tarixə fərqli baxış bucaqlarından baxmağa ciddi maneçilik törədir. Bunlardan biri də Avropada və dünyada şair, nasir, dramaturq, publisist, tərcüməçi, teatr xadimi, şərqşünas və slavyanşünas alim kimi tanınan professor Fridrix fon Bodenştedtin Azərbaycanda yüz ilə yaxındır formalaşmış “oğru” imicidir.
Məti Osmanoğlu Fridrix fon Bodenştedtin 1848-ci ildə Almaniyada nəşr etdirdiyi 600 səhifəlik “Qafqaz xalqları və onların ruslara qarşı azadlıq mübarizəsi” kitabının Azərbaycan tarixşünaslığı və mədəniyyətşünaslığı baxımından əhəmiyyətini vurğulayıb. Əsər XIX əsrdə Qafqazda cərəyan edən hadisələrin içində Azərbaycanın yerini müəyyənləşdirmək baxımından son dərəcə ciddi mənbədir. Fridrix fon Bodenştedtin həm “Qafqaz xalqları və onların ruslara qarşı azadlıq mübarizəsi”, həm də 1850-ci ildə nəşr etdirdiyi “Şərqdə min bir gün” kitablarında Rusiyanın işğalçılıq siyasətinə məruz qalan Azərbaycan xalqının tarixi, mənşəyi, siyasi və mədəni proseslərdəki rolu, adət-ənənələri, folkloru barədə kifayət qədər maraqlı faktlar var. Bunlar tədqiq olunmalı, tarix, ədəbiyyat və mədəniyyətşünaslıq fənlərinin tədrisi zamanı nəzərə alınmalıdır.
Məti Osmanoğlu Fridrix fon Bodenştedtin bədii yaradıcılığında Azərbaycan obrazı məsələsinə toxunaraq, irihəcmli “Ləzgi qızı Ada” (1853) epik poemasının Azərbaycana həsr olunmuş ayrı-ayrı fəsillərindən nümunələr göstərib. Onun sözlərinə görə, müəllifin həm bu, həm də Şərq mövzusunda yazdığı digər əsərlərinin Azərbaycan ədəbiyyatı ilə müqayisəli təhlili müasir filologiya elmi baxımından böyük aktuallıq daşımaqdadır.
Sonra mövzu ilə bağlı müzakirələr aparılıb.